Ulotki rocznicowe Sierpnia ’80
Strajki, które rozlały się po Polsce w lecie 1980 r., uważane są dziś za jedno z najdonioślejszych wydarzeń w Jej powojennej historii. Stymulowały one proces wyzwalania się naszego kraju z objęć systemu totalitarnego, rozbudziły nadzieję poprawy w sercach wielu z mieszkańców „Tej Ziemi”, dały wreszcie impuls do powstania „Solidarności”. I choć wywalczone wówczas porozumienie rządzących z rządzonymi nie przetrwało nawet dwóch lat, to dalekosiężne konsekwencje „sierpniowego przełomu” składają się niewątpliwie na dzisiejszą rzeczywistość.
Polacy od początku byli świadomi tej doniosłości, czego wyrazem stały się obchodzone w kolejnych latach rocznice „Sierpnia ‘80”. Organizowano je nawet w mrocznym okresie stanu wojennego, nierzadko przybierały obrót tragiczny (jak w Lubinie w dniu 31 sierpnia 1982 r., kiedy to od kul milicyjnych zginęli ludzie).
Spośród wielu źródeł związanych z organizacją i przebiegiem pokojowych manifestacji poświęconych upamiętnieniu porozumień, na uwagę zasługują zgromadzone w Archiwum Historycznym Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” druki ulotne. Przechowywane w jednostce archiwalnej o sygnaturze AKKS 76/6, wchodzą one w skład Kolekcji materiałów, relacji i ulotek dotyczących działalności opozycji, strajków i represji w PRL.
Wspomniane druki, zakresem chronologicznym obejmujące lata 1981-85, przybierają różnorodne formy (kształt, kolor, elementy graficzne), zawierają zróżnicowaną treść. Raz są to ulotki mające przypomnieć o zbliżającej się rocznicy, wyrazić postulaty opozycji solidarnościowej czy podtrzymać na duchu i zagrzać do dalszego oporu, innym razem apele wzywające do wzięcia udziału w manifestacjach, składania kwiatów w miejscach pamięci, bojkotowania środków komunikacji miejskiej (w dniu 31 sierpnia) czy wyborów do Sejmu PRL. Niektóre z przechowywanych materiałów noszą ślady świadczące o tym, iż przed trafieniem do Archiwum spełniły one swą właściwą rolę (resztki kleju z fragmentami farby odklejonej ze ściany na niektórych ulotkach, odnotowany na ulotce adres pod którym została ona prawdopodobnie znaleziona lub pod który miała zostać dostarczona). Wydawane przez podziemne struktury „Solidarności” z różnych regionów i organizacji (ale też np. przez Federację Młodzieży Walczącej czy KPN), wszystkie je łączy odniesienie do „spuścizny Sierpnia ‘80”. Prezentacji części z nich zostaną poświęcone niniejsze łamy.
Zapraszamy do korzystania ze zbiorów Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”
Wszystkich zainteresowanych możliwością korzystania ze zbiorów Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” zapraszamy do czytelni Archiwum. Otwarta jest od poniedziałku do piątku od godziny 9:00 do 15:30. Prosimy o zapowiedź planowanej wizyty kontaktując się telefonicznie pod numerem +48 (58) 308-43-92 lub za pomocą poczty elektronicznej ().
/Kamil Kaliszuk, Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”/
Więcej skanów ze zbiorów Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” znaleźć można tutaj.
