Postulaty Pracowników Uniwersytetu Gdańskiego z 25 sierpnia 1980 r.
Wspominając w popularnym dyskursie o żądaniach pracowniczych stawianych w czasie sierpniowych strajków roku 1980, przywołuje się najczęściej 21 postulatów gdańskiego MKS-u zapisanych na dwóch tablicach ze sklejki, wywieszonych następnie na portierni przy stoczniowej Bramie nr 2 (jest to wybór naturalny, wszak ich znaczenie i wartość doceniane ówcześnie, zostały później podkreślone poprzez wpisanie tablic na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO). Nieco rzadziej mówi się o tym, o co pierwotnie upominali się stoczniowcy (m.in. przywrócenie do pracy L. Wałęsy i A. Walentynowicz, budowa pomnika ofiar grudnia 1970 r. itp.) czy pracownicy zrzeszeni w pozostałych MKS-ach np. Szczecina, Elbląga, Jastrzębia-Zdroju.
Wymienione przykłady stanowią niewielką część wszystkich wystosowanych w sierpniu 1980 r. pod adresem władz/dyrekcji zakładów próśb i sugestii pracowników. Świadczy o tym m.in. fakt, iż w samym tylko zespole archiwalnym MKS Gdańsk przechowywanym w Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” znajdują się postulaty około 375 komitetów strajkowych. Kolejne odnajdujemy w zespołach archiwalnych poszczególnych Komisji Zakładowych NSZZ „S”.
Zbiór ten współtworzą również – wybrane bohaterem niniejszego tekstu – Postulaty Uniwersytetu Gdańskiego z 25 sierpnia 1980 r. Rozpisane na połowie jednej karty A4, która przyjęła formę maszynopisu powielanego, przynależą do zespołu archiwalnego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku, oznaczone są zaś sygnaturą AKKS 347/37/2. Należy wspomnieć, iż nie są one ani jedynym, ani nawet pierwszym zbiorem pracowniczych uwag powstałych w UG (wcześniej swoje petycje zgłaszali pracownicy Biblioteki Głównej czy Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii), zdają się jednak mówić w imieniu wszystkich zatrudnionych w uczelni.
Składają się z pięciu sformułowanych w dość ogólnikowy sposób punktów. Pierwszy z nich (wzorem innych tego typu deklaracji) potwierdzał pełne poparcie dla MKS-u przez środowiska uczelniane, pozostałe cztery dotyczyły już spraw typowo branżowych. I tak w punkcie drugim domagano się przywrócenia autonomii wyższych uczelni. Za pomocą trzeciego postulowano wprowadzenie demokratycznych zasad wyborów uczelnianych władz (Senatu, Rad Wydziału itp.) – co ważne, do władz tych mieli zostać włączeni przedstawiciele wszystkich grup pracowniczych, nie tylko naukowcy. W punkcie czwartym domagano się przeprowadzenia reformy oświaty. Wreszcie w ostatnim-piątym postulacie udzielano przedstawicielom UG i PG w MKS prawa do reprezentowania „całego środowiska naukowego Wybrzeża Gdańskiego” (w przechowywanym przez archiwum egzemplarzu poniżej Postulatów, w dolnej części karty znalazł się Komunikat o powołaniu Komisji Porozumiewawczej Gdańskiego Środowiska Naukowego).
Czytelnia Archiwum Historycznego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”
Dokument udostępniany jest w czytelni Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, przy ulicy Wały Piastowskie 24. Archiwum jest czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00-15:30. Prosimy o zgłaszanie chęci dokonania wizyty drogą telefoniczną (tel. +48 (58) 308-43-92, +48 (58) 308-44-20 lub +48 (58) 308-43-83) lub poprzez e-mail: .
/Kamil Kaliszuk, Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”/
