Pocztówki, plakaty i ulotki Niezależnej Poczty Pomorza, AKKS 347/172/3, 347/197/105-106, 347/197/233, 347/197/243
Materiały pochodzą ze Zbioru znaczków pocztowych, kopert i materiałów ulotnych Romana Smulskiego (nr 172) oraz Kolekcji kart pocztowych Archiwum KK NSZZ “Solidarność” (nr 197). Roman Smulski to działacz NSZZ “Solidarność” w Regionie Gdańskim i członek Rady/Prezydium Krajowej Sekcji Morskiej Marynarzy i Rybaków NSZZ „Solidarność”.
Zbiór zawiera ulotki, plakaty i pocztówki wydawane przez Niezależną Pocztę Pomorza. Są to wydawnictwa okolicznościowe, niektóre upamiętniają ważne wydarzenia czy postaci, inne publikowane były z okazji np. Świąt Wielkanocnych. Większość ma silne zabarwienie patriotyczne. Oznaczone zostały okrągłym logo Niezależnej Poczty Pomorza, skrótem “npp” lub napisem NIEZALEŻNA POCZTA POMORZA.
Pierwszy z prezentowanych skanów prezentuje ulotkę/naklejkę z sierpnia 1986 roku, zawierającą wyjątek z postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego i opatrzoną logo Solidarności z czerwonym sercem w tle liter “noś” oraz logo Gdańskiej Stoczni Remontowej. Kolejna ulotka, wydana dla upamiętnienia rocznicy Konstytucji 3 maja, ozdobiona jest wizerunkiem orła w koronie i sentencją “Zwalczyć tyranów wszak to nie cud / Niech mądre prawa stanowi lud”. Czarnobiała ulotka, z datą 23 kwietnia i wizerunkiem krzyża z krajobrazem z wierzbami w tle, zawiera życzenia dla księdza Jerzego Popiełuszki składane przez PTKZ NSZZ “Solidarność” Gdańsk. Ostatnia ulotka zawiera życzenia spokojnych Świąt Wielkanocnych od TKZ NSZZ “Solidarność” Gdańskich Zakładów Rafineryjnych.
Po ulotkach prezentowany jest monochromatyczny plakat wydany przez Niezależną Pocztę Pomorza w 1987 roku, którego centralnym punktem są wznoszące się ku górze ręce i napis: “Nie jesteś / NIEWOLNIKIEM / nie wolno Ci być / JESTEŚ SYNEM” (Jan Paweł II). Po nim następuje seria kart pocztowych, przy czym karty dwustronne pokazujemy z obu stron. Znaczna część pocztówek w tej kolekcji to kartki wielkanocne z 1989 roku. Niektóre mają nadrukowane znaczki i ceny – od 50 do 150 zł. Wśród emblematów wykorzystanych na pocztówkach świątecznych, oprócz tradycyjnych koszyczków z pisankami czy przekrojonego bochenka chleba, występuje odbiornik telewizyjny z logo “Solidarność” i znaczek orła w koronie z rokiem 1919. Humorystycznym akcentem jest ludzik przepasany szarfą z napisem “PLURALIZM POLITYCZNY”, który trzyma nad głową jajka ozdobione napisami “ZWIĄZKOWY”, “SPOŁECZNY” I “GOSPODARCZY”. Większość pocztówek ozdobiona jest logo “Solidarność” w kolorze czerwonym. Przedostatnia pocztówka, opatrzona wizerunkiem trzech krzyży, nawołuje do obrony Stoczni Gdańskiej. Ostatnia prezentowana pocztówka, pokazana w dwóch wersjach kolorystycznych, wydana została z okazji wizyty Jana Pawła II w Gdańsku podczas III pielgrzymki do Polski w 1987 roku.
„Mówiąc o historii Polski, trudno ominąć takie tematy jak niepodległość, niezależność lub też walka o ich odzyskanie. W rzeczone tony postanowiła uderzyć Niezależna Poczta Pomorza, uwrażliwiając zarówno zapalonych patriotów jak i szarych obywateli na trudy, jakim nasza ojczyzna musiała stawić czoła, aby obecnie stać się krajem wolnym, demokratycznym i nieznajdującym się pod władztwem któregokolwiek z sąsiadujących z nim mocarstw” (cytat za: https://andrzejewski.siedlce.pl/niezalezna-poczta-pomorza.html, dostęp 21.10.2020).
Czytelnia Archiwum Historycznego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”
Materiały archiwalne są udostępniane w Czytelni Akt Historycznych od poniedziałku do czwartku w godzinach: 9.00 – 15.30. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc w czytelni, planowaną wizytę należy zapowiedzieć kontaktując się z Archiwum KK NSZZ „Solidarność” telefonicznie lub poprzez e-mail. W związku z epidemią koronawirusa w Czytelni wymagane jest zasłanianie nosa i ust.
/Iwona Flis, Fundacja im. Stanisława Flisa “Archiwa Pomorskie”, dobór skanów: Łukasz Grochowski, Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”/
