Kościół w dokumentacji MSW
Zapraszamy do obejrzenia wybranych materiałów pochodzących ze zbioru pt. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w Warszawie. Kolekcja materiałów NSZZ Solidarność i ugrupowań opozycyjnych (obejmującego lata 1976-1990), znajdującego się w Archiwum Historycznym Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Materiały te dotyczą Kościoła katolickiego w Polsce i przechowywane są w jednostce archiwalnej o sygnaturze AKKS 75/2.
Prezentowane archiwalia
Znajdziemy tu m.in. kazanie Prymasa Polski Kardynała Józefa Glempa wygłoszone z okazji I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”. Kolejnym dokumentem jest niepodpisany Komunikat dotyczący planowanego aresztowania księdza Henryka Jankowskiego z listą przypisywanych mu przez komunistyczne władze zarzutów. Po nim znajdziemy notatkę Wydziału Duszpasterstwa Kurii Metropolitalnej Warszawskiej na temat poszczególnych sekcji Prymasowskiego Komitetu Pomocy Internowanym, Uwięzionym oraz ich Rodzinom.
Dalej przedstawiamy wyjątki z homilii wygłaszanych przez księdza Jerzego Popiełuszko na mszach świętych za Ojczyznę, życiorys księdza Jerzego – „Duszpasterza Robotników Polskich” oraz tekst homilii ks. Jerzego Popiełuszko w kościele pw. św. Stanisława Kostki w Warszawie w I rocznicę poświęcenia sztandaru NSZZ „Solidarność” Huty Warszawa w dniu 25.04.1982 r. Załączamy też homilię wygłoszoną przez Prymasa Polski Kardynała Józefa Glempa na pogrzebie ks. Jerzego Popiełuszko w kościele pw. św. Stanisława Kostki w Warszawie w dniu 3 listopada 1984 r.
Kolejnym prezentowanym dokumentem jest „słowo Boże wygłoszone przez ks. Felicjana Paluszkiewicza w Świętej Lipce, w dniu 15.08.1982 w czasie Mszy świętej prymicyjnej księży Przemysława Nagórskiego i Witolda Radkiewicza”.
W prezentowanej kolekcji znajduje się fotografia Jana Pawła II z Jego odręczną dedykacją dla kierownictwa NSZZ „Solidarność”, jego członków oraz „wszystkich, którym leży na sercu wspólne dobro niepodległej i sprawiedliwej Polski” z 25 listopada 1980 r.
Wśród zgromadzonych przez MSW archiwaliów znaleźć można przedruk artykułu z kanadyjskiej prasy (“Czas – Polish Times”) opublikowanego 31.10.1981 r. na temat kulisów zamachu na Jana Pawła II, a także francuskiego „Listu z Taizé” zapraszającego na Europejskie Spotkanie Młodych w Londynie (planowanego na 28.12.1981 – 01.01.1982) i zawierającego informację o polskich przygotowaniach do tego wydarzenia.
Prezentowane archiwalia zawierają tekst Jana Nowaka Jeziorańskiego pt. „Zamach na Papieża” (przedruk z paryskiej „Kultury” z maja 1983 r.) oraz ulotkę informującą o Białym Marszu i Mszy św. w intencji Jana Pawła II w dniu 17 maja 1981 r., w kilka dni po zamachu na Niego.
Kolejne skany pokazują druki ulotne dotyczące Jana Pawła II – ulotkę wydaną przez „Solidarność” KBW FABUD Siemianowice, wskazującą na trzy wydarzenia z Jego pontyfikatu, tj. wybór na papieża (16.10.1978), wizytę w Polsce (02-10.06.1979) oraz zamach (13.05.1981), dwie ulotki z okazji 3 rocznicy pontyfikatu (wydane przez Redakcję Głośno oraz Solidarność Małopolską), a także ulotkę Wspólnoty Akademickiej „Na Miasteczku” z Duszpasterzami zawierającą życzenia Jana Pawła II dla młodzieży akademickiej z okazji Bożego Narodzenia.
Wśród załączonych skanów znajduje się druk petycji skierowanej do Episkopatu Polski, wnoszącej o wsparcie działań mających przywrócić związek zawodowy „Solidarność”, jak również druk deklaracji przystąpienia do Apostolskiego Ruchu Trzeźwości im. Maksymiliana Kolbego. Znajdziemy tu też tekst Litanii do św. Barbary, patronki „Solidarności” Podziemnej.
Wśród gromadzonych przez MSW materiałów znajdują się też takie druki, jak niewypełnione blankiety formularza „Spowiedzi i Komunii św.” rodziców i chrzestnych dziecka (stosowanego przy chrzcinach dziecka) czy formularza „Pamiątki ofiarowania się Matce Najświętszej w Roku świętym”.
Nasza prezentację kończą dwa dokumenty znajdujące się w zespole Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w Warszawie. Kolekcja materiałów NSZZ Solidarność i ugrupowań opozycyjnych, które – choć w bardzo odmiennym tonie – występują w obronie Kościoła katolickiego w Polsce. Pierwszy to „Encyklika ideowa Związku Narodowego Katolików”, organizacji skonfederowanej z Konfederacją Polski Niepodległej. Drugim dokumentem jest odezwa Komitetu Obrony Kościoła Katolickiego skierowana „Do wszystkich katolików”, upatrująca źródło zagrożenia w działalności Komitetu Samoobrony Społecznej KOR i Konfederacji Polski Niepodległej.
Czytelnia Archiwum Historycznego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”
Na zakończenie chcielibyśmy przypomnieć zainteresowanym osobom o możliwości korzystania ze zbiorów Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w czytelni Archiwum od poniedziałku do piątku od godziny 9:00 do 15:30.
/Łukasz Grochowski, Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”,
Iwona Flis, Fundacja im. Stanisława Flisa „Archiwa Pomorskie”/
